review
Recensie: The Sky Above Us

De vierenveertigste editie van het Internationaal Film Festival Rotterdam is inmiddels alweer een kleine week in volle gang. Op dit festival, dat zich voornamelijk richt op onafhankelijk geproduceerde films, zal onder andere The Sky Above Us in première gaan. De film is het debuut van regisseur en scenarioschrijver Marinus Groothof, die in 2009 de prijs voor Beste Korte film won op het Nederlands Film Festival voor Sunset From A Rooftop. Deze korte film speelt zich af in het Belgrado van 1999, het jaar waarin de NAVO verschillende bombardementen op de stad uitvoerde. In zijn debuutfilm neemt Groothof ons wederom mee naar deze setting.

Anders dan in de meeste oorlogsdrama’s staat in The Sky Above Us niet de oorlog centraal, maar juist de periode vlak daarvoor. In de film volgen we drie inwoners van Belgrado wiens verhalen zich grotendeels los van elkaar ontvouwen. Deze verhalen focussen echter minder op de persoonlijke problemen van de personages en meer op de manier hoe zij met de dreiging van de bombardementen omgaan. Zo is Ana (Nada Sargin) een knappe actrice die werkt aan een theatervoorstelling die op het punt staat in première te gaan. Zij sluit de dreigende oorlog zoveel mogelijk buiten en probeert haar normale leven door te zetten. Ook zien we Bojan (Nikola Rakocevic), een jongen van begin twintig die zijn uitvlucht vooral zoekt in eindeloos feesten. Het lukt hem echter moeilijk om zich af te sluiten voor de dreiging wanneer het meisje op wie hij verliefd is gaat verhuizen om het gevaar voor te zijn. Tot slot volgen we Sloba (Boris Isakovic), een oudere man die zijn gezin op het platteland in veiligheid heeft gebracht maar zelf in Belgrado is gebleven om zijn werk bij een lokaal televisiestation voort te zetten en zo zijn gezin te onderhouden. Hoewel hij de dreiging zelf nogal kalm op lijkt te nemen, zien we in zijn verhaal vooral de continue ongerustheid van de rest van zijn familie.

Regisseur Marinus Groothof heeft er verstandig aan gedaan te kiezen voor deze meerdere verhaallijnen. Het zorgt ervoor dat de manieren waarop de personages zich staande proberen te houden in deze onrustige tijd centraal komt te staan. De contante dreiging van de bombardementen en de politieke onrust zijn dan ook continu voelbaar in The Sky Above Us. Toch is de daadwerkelijke politiek en de geschiedenis die zich rondom de bombardementen voltrekt opvallend afwezig in de film. Er wordt zelfs niet vermeld waarom de bombardementen precies hebben plaatsgevonden. Ook in de gesprekken die personages in de film voeren wordt politiek gemeden. Hierdoor wordt The Sky Above Us dan ook meer een milieuschets dan dat er specifieke personages of historische gebeurtenissen centraal komen te staan. Dit is overigens niet storend, het maakt de film juist intrigerender en maakt geeft de contant voelbare dreiging de overhand ten opzichte van de individuele problemen van de personages.

Hoewel de individuele personages soms van onder geschikt belang lijken, is het acteerwerk in The Sky Above Us absoluut op niveau. Alle acteurs vertolken hun rol erg geloofwaardig en je hebt daadwerkelijk het gevoel dat je een inkijkje in hun leven krijgt. Deze geloofwaardigheid wordt ook versterkt doordat de film visueel indrukwekkend is. Ondanks dat The Sky Above Us een onafhankelijke productie is, wat vaak inhoud dat er slechts beperkte middelen zijn, doet deze visueel absoluut niet onder voor andere producties. Misschien werken de beperkte middelen juist wel in haar voordeel: doordat de film vrijwel geheel op locatie is opgenomen, wordt het realisme ervan nog eens versterkt.

Toch is er ook nog wel een en ander aan te merken op The Sky Above Us. Hoewel de film slechts 90 minuten duurt, voelt deze een stuk langer aan. Dit komt vooral doordat het tempo in veel stukken van het verhaal vrij laag ligt. Bovendien mist soms een gevoel van verbondenheid met de personages. Het voelt enigszins alsof je enkel van grote afstand mag kijken, zonder dat je daadwerkelijk met de personages meeleeft. Dit wordt nog eens versterkt door het abrupte einde van de film. Aan het einde van de film voelt het alsof er nog niets is opgelost. Je zou het kunnen interpreteren als het besef van de personages dat de bombardementen begonnen zijn,  maar dit komt niet goed uit de verf.

Kortom, The Sky Above Us is visueel een mooie film die op sterke wijze de dreiging van oorlog over weet te brengen. Helaas weet de film de spanningen die deze dreiging met zich mee brengt niet altijd even goed vast te houden.