review
The Birth of a Nation

The Birth of a Nation is nu te koop op Blu-ray en DVD.

Voor veel filmkenners zal The Birth of a Nation ongetwijfel bekend in de oren klinken. Het was de titel van het beruchte werk van D.W. Griffith uit 1915: een film over de Amerikaanse burgeroorlog die als extreem-rechtse propaganda diende om vooral de Klu Klux Klan in een goed daglicht te stellen. Regisseur annex scenarist Nate Parker koos de ironische titel om deze een nieuwe connotatie te geven en is hier deels in geslaagd.

Nat Turner (Nate Parker) is een van de vele slaven op het land van Samuel Turner (Armie Hammer). Toch heeft hij als jonge predikant veel te bieden, waardoor Samuel hem langs verschillende landgoeden brengt om mogelijke opstanden de kop in te drukken. Nat heeft een relatief prima leven en trouwt met Cherry (Aja Naomi King). Maar wanneer zijn vrouw op een nacht bruut wordt aangevallen door Raymond Cobb (Jackie Earle Haley) en zijn handlangers, is Nat uit op wraak. Langzaam maar zeker bedenkt hij een plan om een ware opstand uit te laten breken en een eind te maken aan de slavernij.

Foto: 20th Century Fox

Na het filmfestival van Sundance leek The Birth of a Nation hard op weg om een belangrijke Oscarkandidaat te worden. Dat dit uiteindelijk niet zou gebeuren lijkt vooral door externe redenen te komen; een oude verkrachtingszaak van Nate Parker dook op en de Amerikaan ging niet zo slim met de aantijgingen om. Wanneer we dit soort randzaken buiten beschouwing laten, is The Birth of a Nation gewoon een uitstekende film. Niet een die tot de beste van 2016 bekroond had moeten worden, maar wel een die meer positieve aandacht verdient. Met het indrukwekkende 12 Years a Slave zagen we onlangs al vergelijkbare thema’s behandeld worden. Hierdoor verliest het verhaal van Nat Turner iets aan impact, maar het is duidelijk dat men niet heeft geprobeerd om het recente succes te imiteren. Het probeert niet te choqueren met een overdaad aan martelingsscenes, maar weet op een subtielere wijze indruk te maken door een sterker narratief geheel waarin ook aandacht is voor de grijze gebieden.

De onervaren Nate Parker maakt veel indruk, maar zijn regie mist vooral in de eerste twee aktes wat focus. Het is niet altijd duidelijk welk verhaal hij precies wilt vertellen en hier raakt de aandacht wat verloren. Parker vervult hiernaast een overtuigende hoofdrol, maar is in die hoedanigheid zeker geen dragende kracht. Jackie Earle Haley (Watchmen, Shutter Island) toont weer eens aan een uitstekende gluiperd te kunnen spelen en Armie Hammer (Nocturnal Animals, The Lone Ranger) speelt zijn beste rol tot nu toe als de rechtvaardige eigenaar van Turner. Het personage van Aja Naomi King (The Blacklist) voelt soms meer als een vertelmiddel, maar ze vormt een overtuigende drijfveer voor het hoofdpersonage. Het maakt van The Birth of a Nation een interessante productie, die ondanks de gruwelijke taferelen en onmenselijke praktijken verrassend herkenbaar is. Door deze aanpak ben je niet slechts een toeschouwer maar word je actief aan het denken gezet over hoe je zelf op de situatie zou reageren.