nieuws
Verslag: A Peculiar Creature: The Animator
In de thematische filmvertoning A Peculiar Creature op animatiefestival KLIK! vertoont programmeur Tünde Vollenbroek een zowel historisch interessante als amusante selectie aan meta-animaties.
Van 12 tot en met 17 november vindt in Amsterdam het KLIK! plaats, een festival dat geheel gewijd is aan de kunst van de animatiefilm. Het festival bevindt zich hoofdzakelijk in het Amsterdamse filmmuseum EYE en dat is ook aan het programma te merken: anders dan bijvoorbeeld het Holland Animation Film Festival in Utrecht heeft KLIK! ten dele een museale en documentarische insteek. Zo zijn er themavertoningen rondom Russische politieke internetanimaties, draait er een documentaire over het nooit voltooide The Thief and the Cobbler (“the best animated film never made”, van de regisseur van Who Framed Roger Rabbit) en zijn er twee programma’s die de excentrieke Cartoon Network-stijl eren. Een heel specifieke themavertoning is A Peculiar Creature: The Animator, een door KLIK!-programmeur Tünde Vollenbroek samengestelde selectie van korte films over animatie.
Niet alleen de stijlen zijn zeer gevarieerd, ook zijn de films voor talloze doelgroepen gemaakt. De vertoning trapt namelijk af met een luchtig semi-educatiefilmpje uit 2012 voor aanstaande animatoren, The Story of Animation van David Tart. Meteen daarna wordt de geschiedenis ingedoken met een film van Joop Geesink (de man achter Loeki de Leeuw), waarin hij aan adverteerders uitlegt hoe zijn poppenanimatiestudie Dollywood te werk gaat en waarom een reclamespot van zijn hand klanten tot zich weet te binden. We krijgen een inzicht in de secure werkwijze van de studio aan de hand van een filmpje over Eskimo’s – als we de voice-over mogen geloven is het poppenhaar echt Eskimohaar. Na deze reclame volgt juist een zeer persoonlijke film, Pencil Booklings van Kathy Rose uit 1978, waarin zij de dialoog aangaat met haar animatiepersonages. De eenvoudige tekenstijl, de relatief lange duur en de tergend hoge stemmetjes wekken de nodige irritatie op en de verhouding tussen animator en het geanimeerde is wel eens poëtischer uitgewerkt (I Move, So I Am van Gerrit van Dijk, bijvoorbeeld), wat deze animatie ondanks de aardige momenten het moeilijkst te verteren deel van de selectie maakt. Gelukkig kwam hierna het vlotte Britse Do It Yourself Cartoon Kit van Bob Godfrey. Deze animatie uit 1961 toont waar Terry Gilliam de inspiratie heeft gehaald voor zijn Monty Python-animaties. Godfrey combineert het beste van absurdisme, pop art en onderbroekenlol tijdens deze flitsende vijf minuten in een veelvoud aan animatiestijl.
Onbedoeld hilarisch is een educatiefilm van The National Board of Canada uit 1976 over de werking van animatie. Een balletje moet van A naar B worden gevoerd en de voice-over legt uit dat hoe meer frames er tussen de punten zitten, hoe trager de bal beweegt. In een tijd van mediabewustzijn, waarin iedereen wel min of meer weet hoe film in elkaar steekt, voelt de zeer trage en uitleggerige film als een aandoenlijk artefact uit vervlogen tijden. Ter vergelijking: hoe eenvoudig tegenwoordig met de computer een 3D-animatie wordt gecreëerd, wordt op luchtige wijze verbeeld in The Secret of Animation van Giovanni Braggio, die met Mediterraan accent zijn computeranimatie laat doen wat hij wil. Hierop volgt een koddig reclamespotje uit de Dollywood-studio dat speelt met het gegeven van de secure productie van poppenanimaties. Het is een boodschap aan de adverteerder om te vertellen dat hun reclame voor pudding niet op tijd af kan zijn: terwijl er nog geen frame geschoten was, hadden de poppen de pudding al opgegeten. Daarom het hartelijke verzoek een nieuw toetje op te sturen.
Voor de meeste bezoekers van KLIK! zal de meta-aflevering van Ren & Stimpy een van de knallers van het programma zijn geweest, al is het maar vanuit nostalgie naar dat rare decennium waarin de jeugd strak stond van de kleurstoffen. In de aflevering Stimpy’s Cartoon Show wil de mollige kat een animatie maken en in de voetsporen treden van zijn grote held, animator Wilbur Cobb. Chihuahua Ren is jaloers en wil ook deel uitmaken van het proces, maar heeft helaas geen talenten. Derhalve wordt Ren producent en voert een tiranniek bewind naar de arme illustrator toe. In de typische ADHD-stijl van Cartoon Network uiten de tekenaars hun ongenoegen over de industrie, met als hoogtepunt de screening van hun gezamenlijke opus magnum, Explodey the Pup. Als laatste verrassing werd het publiek getrakteerd op de Animatin’ Rap waarin Dan Povenmire en Jeff Marsh, de makers van Phineas & Ferb, nog even een blik werpen in het leven van de animator.
A Peculiar Creature is een toffe overzichtsvoorstelling over animaties over animaties. Het geeft misschien niet per se meer inzicht in het maken van animaties zelf, maar in de uitgebalanceerde selectie komen talloze stijlen, genres en decennia aan bod, zodat er voor ieder wat wils is.
