nieuws
Avant l’Hiver
Conclusie
En zo sluimert Avant l’Hiver voort in middelmatigheid, tot er plots een plottwist volgt die de afgelopen anderhalf uur in een nieuw daglicht zet. De twist komt op je dak vallen, maar is dit wel zo’n sterke zet van Claudel als het op het eerste gezicht lijkt? De film transformeert plots in een whodunnit waarvan je het einde toch niet kunt hebben zien aankomen. Na van de schok bekomen te zijn lijkt de plottwist een trucje. Toegegeven, een handig trucje: het laatste kwartier is aanzienlijk aangrijpender dan de voorgaande negentig minuten, maar nochtans een trucje om te verbloemen dat de rest van de film zo goed niet was.Avant l’Hiver kabbelt voort als middelmatig drama over de sores van de bovenklasse, tot een plottwist al het voorgaande op zijn kop zet. Is dit een narratieve meesterzet of slechts een flauw trucje om de rest van de film goed te praten?
De deconstructie van het gelukzalige leven van de bovenklasse is een gewild thema in de hedendaagse cinema: van het politieke statement van Caché (Haneke, 2005) of de romantische ironie van American Beauty (Mendes, 1999) tot recentelijk het naargeestige symbolisme van Borgman (Van Warmerdam, 2013). Niet heel verwonderlijk, want de meest regisseurs – zeker in het arthousegenre – maken onderdeel uit van deze culturele elite en weten als geen ander welke onderhuidse spanningen in deze wereld spelen. Zo ook Philippe Claudel: schrijver, regisseur en professeur in de letterkunde aan de universiteit van Nancy. Hij schreef het script voor Avant l’Hiver naar aanleiding van zijn eigen twijfels over de geslaagdheid van zijn ogenschijnlijke succesvolle leven. Het resulteert voor het grootste gedeelte in een metakritiek ván de verzadigde elite óver de verzadigde elite. Het mist alleen de scherpte die bovenstaande films wel de moeite maakt.
Hoofdpersoon Paul (Daniel Auteil) is een neurochirurg met een drukke baan. Hij woont in een hip glazen huis in het bos met zijn vrouw Lucie (Kristin Scott Thomas), met wie zijn relatie verworden is tot korte zinnen over de alledaagse routine. Lucie draagt dikwijls zorg voor haar kleinkind en voor haar zuster, die psychologisch nogal met zichzelf in de knoop zit. Bemiddelaar én intrigant tussen Lucie en Paul is psychiater Gérard (Richard Berry), de beste vriend van Paul maar verliefd op Lucie. Het is een publiekelijk geheim dat Lucies zoon eigenlijk van Gérard en niet van Paul is. Dan krijgt Paul plots dagelijks boeketten met rozen opgestuurd. Na enige tijd krijgt hij het vermoeden dat de jonge schoonheid Lou (Leïla Bekhti) hierachter zit, een oude patiënte die na jaren plotseling zijn pad weer kruist. Door zijn ontmoetingen met Lou – die er een dubbelleven als kunstgeschiedenisstudente en prostituee op na lijkt te houden – komt er nog meer spanning op de verhoudingen tussen de drie vrienden/geliefden en hun (schoon-)kinderen te staan.
Het plot en de hoofdrol voor Auteil doen erg aan Hanekes Caché denken, waarin literair criticus Georges plots videobanden met surveillancebeelden van zijn huis toegestuurd krijgt. Waar dat echter nog een trage, sluimerende spanning oplevert, leiden de boeketten in Avant l´Hiver enkel tot vervelende dialogen waarin alle personages om de hete brij heen draaien te midden van luxe diners, tennis en aria´s uit La Bohème van Puccini. Natuurlijk is dit deels het punt van de film: de personages zijn vervreemd geraakt van elkaar terwijl zij hun leven op de automatische piloot leven. Maar anderhalf uur lang de ongeaffecteerde, open blik van Auteil en de zorgelijke blik van Thomas zijn een beetje te veel van het goede. Reken daar nog de gezapige pianomuziek van André Dziezuk bij en het zelfbeklag is compleet.
