nieuws
Het nieuwe en niet nieuwe aan Frozen
Disney heeft weer beet. Frozen is met een opbrengst van al meer dan 750 miljoen dollar het grootste kassucces sinds The Lion King. Tegelijk wordt de film onthaald als vernieuwend, oogverblindend en geëmancipeerd. Disney heeft al eerder prinsessenfilms gemaakt, maar nog nooit heeft de nadruk zo gelegen op de relatie tussen de twee vrouwelijke hoofdpersonen Elsa en Anna. De mannelijke personages en de romance spelen zowaar tweede viool, in een waanzinnige omkering van gewoonte. Ook de technische kant is indrukwekkend: de 3D zou zowaar functioneel zijn en hoe de sneeuw in de film is vormgegeven is waanzinnig. Peter de Bruijn van het NRC Handelsblad noemt de animatiefilm bijvoorbeeld “zo fris dat het wel de debuutfilm van de studio lijkt.“
Nu vind ik dat een beetje overdreven. Het eerste wat me opviel aan de film is de conventionele vormgeving. De personages zien er zo typisch Disney uit dat ik het een beetje gênant vond. Zonder op te zoeken: wat zijn de grootste verschillen in uiterlijk tussen Anna en Elsa? Of tussen één van deze twee en Rapunzel uit 2010? Of Belle? Het makkelijke antwoord is “het haar”, maar de personages ogen en gedragen zich al hetzelfde sinds De Kleine Zeemeermin (1989), of ze nou de prinses of prins zijn, of andere types vervullen. Elke keer zien we dezelfde gezichtsuitdrukkingen van dezelfde personages: het ietwat bedroefd naar beneden kijken uit schaamte, of met de grote ogen en gretige glimlach aan de mouw trekken “mag ik? mag ik?”, of het wegdraaien en teleurgesteld omkijken wanneer de hoofdpersoon haar vrienden vervreemdt. “Maar Pim, zo werkt dat met acteren. Dat zijn fundamentele emoties,” zegt u. Dat is waar, maar doordat de personages wat abstracter en simpeler worden weergegeven dan echte mensen, is er maar een beperkte hoeveelheid aan uitdrukkingen waar je mee kan werken – zeker als iedereen al jaren op elkaar lijkt.
In een niet zo’n geliefde recensie op rogerebert.com noemt Christy Lemire de film “cynisch”. De film verandert een aantal dingen, maar “simultaneously remaining true to their aesthetic trappings for maximum merchandising potential.” Dit wordt bevestigd met de introductie van Olaf de sneeuwpop, het typische malle bijfiguur met hazentandjes in een grote lach en een bijzonder grote rol in de filmtrailer. Cynisch is het juiste woord. De twee hoofdpersonen zijn onopmerkelijke, beeldschone prinsessen. En rendier Sven gedraagt zich als een hond. En al zijn de liedjes mooi – ‘Do You Want To Build A Snowman‘ is hartverscheurend en ‘Let It Go‘ weergaloos gezongen – beide klinken ze alsof je ze al duizend keer hebt gehoord. In de climax wordt hetzelfde trucje uitgevoerd als in Belle en het Beest en Brave, die nog vrij recent uitkwam.
Ik wil geen zuurpruim lijken: Frozen is grappig en soms adembenemend mooi. Het is alleen niet zo verfrissend ‘dat het wel van een andere studio lijkt’. Integendeel: de film past veilig binnen het Disney-kader. Ik vind het een stap in de goede richting, maar desalniettemin impliceert het een filmstudio die door een gebrek aan vertrouwen in het publiek niet van de bewandelde paden af durft te wijken. Des te meer ben ik benieuwd naar Moana, een toekomstige Disneyfilm die gebaseerd is op Polynesische cultuur.
