Doorgaan naar artikel
Wat ook leuk is: Youtube Haiku
Pim van den Berg
Pim van den Berg
Profiel

Welkom in de komkommertijd. Als ik niks te doen heb, blijf ik hangen op reddit – een draak van een website waar tevens de mooiste dingen te vinden zijn. Het is een soort van 4chan met pretenties en íets meer vrouwen. Reddit is een verzameling van allerlei subforums met categorieën die uiteenlopen van houtzagersporno tot openbare vragenuurtjes met beroemdheden en zelfs president Obama. Mijn favoriete oord is r/youtubehaiku, waar korte filmpjes worden opgediend als dichtkunst.


Het concept van Youtube Haiku is simpel: het is een (deel van een) Youtube-video dat op zichzelf een unieke, eigen waarde krijgt door zijn korte vorm. Net als bij de geschreven vorm van poëzie is er bij Youtube Haiku geen overeenstemming over wat dichtkunst nou wel of niet is. Ikzelf hou van de pragmatische insteek: je herkent poëzie wel wanneer je het ziet. Je vindt het net zo goed in de werken van Gerrit Kouwenaar als in een een slordig getypte folder van de buurtsuper. Desalniettemin zijn er enkele regels: een Haiku duurt minder dan 15 seconden, anders is het een ‘gedicht’, en er geldt een verbod op “scripted” televisie. Grapjes lenen zich gauw voor korte video’s (en duizenden Vines, een aparte categorie op zich), maar een goede Youtube Haiku kan zowel een slechte grap bevatten als een mooie vorm in beeld en/of geluid en kan ellenlange culturele analyses uitnodigen van ieder die zich een intellectueel waant. Voorbeeld:

Ik zou nu uitgebreid van wal kunnen steken over het geluidsmetrum en -ritme, van de tracheeën in de twee schreeuwen van het kind op de achtergrond, precies in het midden onderbroken door de tegenovergestelde klank van wat klinkt als een zachte grinnik, onmiddellijk gevolgd door de ondeugende, staccato “Ha Ha Ha Ha” waar het filmpje haar titel aan ontleent. Ik zou kunnen zeggen dat deze vorm een soort gecondenseerde, eigentijdse sonnet is, met de Aziatische man die dient als de terzinen op het octaaf van het schreeuwende kind. Of ik laat vorm links liggen en beschouw het filmpje vanuit een cultuur-maatschappelijk oogpunt, waarbij de kadering van deze photobomb zowel een spiegel vormt voor de constante cameraman en het miljoenenpubliek dat vanachter hun beeldschermen meegluurt, en daarmee een kritiek wordt op onze smartphonecultuur, alswel het summum van alle photobombs: een kleine, oude, ondeugende, Aziatische man is verre van Kim Kardashian en de laatste persoon die je voor je lens wilt hebben, temidden van rennende en spelende kinderen. Wordt onze moderne, narcistische zuil omver geworpen door de ongevraagde binnenkomst van deze vreemdeling, als een soort micro-Borgman? En dat in een video van twee seconden. Maar over het algemeen kunnen we gewoon lachen om deze grappige man. Of niet, en dan klik je door naar de volgende.

‘Ha Ha Ha Ha’ is een typisch poëtisch ongelukje. Zoiets verzin je niet, net als deze twee mannen die per ongeluk de melodie van Super Mario raken met tijdens een potje tafeltennis. Of Ron, die door het plafond valt. Duizend apen met duizend smartphones filmen uiteindelijk een meesterwerk.

Reality-tv bevat ook een hoop parels, zoals deze prachtige zin en punctuatie:

Of Gordon Ramsey en een euforische kandidaat; de aankondiging van Sneijder in de Nederlandse opstelling; het onzekere “Watch yo profamity” uit Storage Wars.

Glitches en bugs in games zorgen evengoed voor incidentele schoonheid. Luister naar het perfecte ritme in deze aanvaring in Half-Life (mijn favoriet):

En de wat langere, maar minstens zo nette miskleun uit Metal Gear Solid:

Katten zijn de motor van het internet, dus ook hier. Een Franse kat in een nieuwsitem:

En Walter de huiskat die niet voldoet aan de hoge verwachtingen die zijn baasje van het internet kreeg (moraal: matig je pornoconsumptie!):

Voor de gedichten met voorbedachte rade is oa. Vine een goede plek om te beginnen (Fake People! Asian People! Space Mountain!), de website die ervoor gezorgd heeft dat dubstep, daggeren en racisme punchlines zijn geworden:

En als laatste zijn er de filmpjes die universele waarheden blootleggen, zoals de beweegredenen van duiven:

Of het verhaal achter Justin Bieber:

Het internet blijft het internet, dus er is ontelbaar veel meer. Het is weer eens wat anders dan Buzzfeed. Op r/youtubehaiku kunnen we allemaal bijdragen, of genieten van wat de obsessieven en compulsieven opgraven in de diepste krochten van Youtube, zoals het eigenlijk met alles werkt op het interweb.

Wat de afbeelding boven dit artikel betreft: ‘Fragrance of Lilacs’.