review
Self/Less

We hebben er allemaal wel eens over nagedacht: hoe zou het zijn om onsterfelijk te zijn? Regisseur Tarsem Singh (Immortals, The Fall) heeft met de nieuwe film Self/Less, met Ben Kingsley en Ryan Reynolds in de hoofdrol, een mogelijk antwoord op deze vraag geschetst. Singh wil met zijn interpretatie van onsterfelijkheid duidelijk maken dat de kijker zichzelf de nodige ethische vragen stelt: is het wel menselijk om onsterfelijk te zijn? Wat is de prijs die je hiervoor moet betalen? Maar als we naar de film zelf kijken, kunnen we op onze beurt ook hierover de nodige vragen stellen; maakt Singhs eindproduct het überhaupt mogelijk om deze vragen te kunnen beantwoorden?

Foto: Entertainment One Benelux

In Self/Less maken we kennis met de terminaal zieke multimiljonair Damian (Ben Kingsley). Dankzij nieuwe, peperdure technologie is het mogelijk om zijn geest over te plaatsen naar een jong en gezond lichaam (Ryan Reynolds). De geheimzinnige Albright (Matthew Goode) helpt hem hierbij. Op Damians vraag waar het lichaam vandaan komt beweert Albright dat het in het laboratorium is gekweekt. Na een spectaculaire ingreep voelt Damian zich beter dan ooit in zijn nieuwe lichaam en lijkt alles goed te gaan. Maar als hij zijn medicatie niet inneemt, krijgt Damian last van hallucinaties en visioenen. Hij komt erachter dat deze visioenen eigenlijk herinneringen zijn uit een vorig leven: het leven van de man in wiens lichaam hij nu zit. Hij besluit, achter de rug van Albright om, op onderzoek te gaan en de waarheid van deze mysterieuze operatie te achterhalen. Hoe meer hij echter te weten komt over de werkwijze van Albright, hoe meer mensen hem proberen te stoppen. De mensen om hen heen blijken allemaal onderdeel te zijn van dit programma. Dit resulteert in een spannend kat-en-muisspel: Lukt het Damian om de waarheid op tijd te achterhalen en zo zijn eigen leven te redden?

De essentie van het verhaal is niet nieuw: een verhaal waarbij iedereen in het complot zit en de hoofdpersoon de waarheid moet ontdekken, hebben we vaker in films gezien. Denk bijvoorbeeld aan The Truman Show of The Matrix. Self/Less geeft hier echter zijn eigen, originele draai aan, waardoor het verhaal toch nieuw aanvoelt. Het idee dat je onsterfelijk kunt zijn doordat je je geest in een ander lichaam kunt verplaatsen, is innovatief en interessant. Het verhaal steekt verder goed in elkaar en aangezien jij als kijker evenveel weet als Damian, leef je met het hoofdpersonage mee: gaandeweg komen Damian en de kijker er allebei achter waar het nieuwe lichaam van Damian eigenlijk vandaan komt. Hoe meer Damian, en daarmee de kijker, weet over de waarheid, hoe spannender de film wordt. De film kijkt vanwege deze spanningsopbouw weg als een echte ‘popcornfilm’. Jammer genoeg wordt het idee van onsterfelijkheid niet genoeg uitgewerkt en blijft het voornamelijk hangen in het kat-en-muisspel tussen Damian en Albright. Dit is helaas niet het enige aspect in Self/Less waar een kritische kanttekening bij kan worden gezet.

Foto: Entertainment One Benelux

Hoewel Sir Ben Kingsley vaak gezien wordt als een gerenommeerd acteur en meerdere prachtige rollen op zijn naam heeft staan, is zijn (relatief kleine) rol in deze film absoluut tergend te noemen. Kingsley moet een New Yorkse, harde zakenman voorstellen, maar het New Yorkse accent wat hij opzet voelt nep en onwennig aan en is irritant. Het is een clichématige stereotypering dat ronduit slecht is uitgewerkt en het doet enorm afbreuk aan de geloofwaardigheid van zijn personage. De film maakt hiermee een valse start en heeft hierdoor meteen een gigantische achterstand. Dit wordt door de spanning in het verhaal en Ryan Reynolds als de “tough guy” nog wel gedeeltelijk goed gemaakt, maar echt speciaal wordt de film niet. Daarnaast hanteert regisseur Tarsem Singh verschillende visuele stijlen, waardoor het geheel wat onsamenhangend lijkt. Zo is er op het moment dat Damian geniet van het leven in New Orleans een zeer vrolijke en muzikale scène te zien. De sfeer en de stijl van deze scène staan in schril contrast met andere typische thriller-scènes in de film: deze draaien juist om de spanning, de mysterie en de actie. Het voelt als een vreemde mix van ingrediënten die niet goed mengen en dat is jammer.

Hoewel er dus een aantal dingen zijn die wat minder sterk of zelfs slecht zijn, is Self/Less al met al een redelijk vermakelijke Hollywood-film met een cliché Hollywood-einde. De kijker verlaat de bioscoop weliswaar met een fijn gevoel, maar het typische einde van Self/Less hebben we al in vele andere (Hollywood)films gezien. Er had dankzij de originele insteek veel meer uitgehaald kunnen worden door regisseur Tarsem Singh. De spanning is aanwezig, de vertelling van het verhaal is goed, maar het belangrijkste puzzelstukje ontbreekt: Dat ene aspect waardoor Self/Less een verpletterende indruk achterlaat bij de kijker. Zoals de film nu gepresenteerd wordt, is het slechts leuk voor even en ben je het daarna gewoon weer vergeten.