review
The Martian

NASA heeft onlangs bewijs gevonden dat er op Mars stromend water te vinden is. Dit zou de kans op leven op Mars aanzienlijk kunnen vergroten. Leven op Mars; het is iets waar al jaren over wordt gefantaseerd. Is het überhaupt mogelijk om er te overleven? Deze vraag moeten Andy Weir en Ridley Scott, schrijver van het boek The Martian en regisseur van de gelijknamige film, zich ook hebben gesteld. Het antwoord wordt door Scott op een gedenkwaardige en bijzondere manier vertaald naar het witte doek.

in The Martian speelt Matt Damon de rol van Mark Watney. Zijn team van astronauten, dat onder andere bestaat uit personages van Jessica Chastain, Kate Mara en Michael Peña, doen veldonderzoek op de rode planeet. Bij een gevaarlijke storm wordt Watney geraakt en denkt het team dat de impact van de klap hem heeft gedood. Toch leeft Watney nog en hij is dus door zijn team achtergelaten. De volgende expeditie naar Mars is pas over vier jaar, dus Watney stelt zich in voor een lang verblijf. In plaats van de hoop op te geven, besluit Watney er het beste van te maken: hij verbouwt in zijn capsule aardappelen met behulp van zijn eigen poep, maakt water door waterstof te verbranden, legt al zijn acties als een echte vlogger vast met de GoPro’s die in de capsule aanwezig zijn en probeert contact te zoeken met de aarde. Al deze dingen lukken en er wordt op aarde door NASA (een team dat onder andere bestaat uit personages van Kristen Wiig, Jeff Daniels, Sean Bean en Chiwetel Ejiofor) naar een oplossing gezocht. De beste oplossing lijkt het terugsturen van het terugkerende team van Watney, om vervolgens in een boog om Mars het ruimteschip van Watney op te vangen. Ondertussen krijgt Watney met steeds meer tegenslagen te maken. Lukt het om te overleven en om het enorm risicovolle reddingsplan succesvol uit te voeren?

Wat vooral opvalt is de komische toon van de film en de manier waarop regisseur Ridley Scott en Matt Damon de situaties van Watney vertolken. Andere recente ruimtefilms als Gravity of Interstellar zijn, zeker vergeleken met The Martian, erg serieus en dramatisch, terwijl The Martian schittert in zelfspot en humor. Watney is onwijs grappig in zijn manier van vertellen en houdt zo voor zichzelf de moed erin. Het zorgt er tevens voor dat de kijker een goede band met hem krijgt en niets liever wil dan dat hij gered wordt. De discomuziek die geregeld te horen is (en die Watney zelf verschrikkelijk vindt), doet enigszins denken aan Guardians of the Galaxy, maar het werkt erg goed. Matt Damons acteerprestaties hebben een groot aandeel in de komische toon van de film: zijn gezichtsexpressies, zijn zelfspot en zijn reacties maken de film zo ontzettend sterk. Ridley Scott zorgt met The Martian voor een verademing binnen het genre en de tweeënhalf uur durende film voorbij vliegt.

De positiviteit en humor van de film worden sterk afgewisseld met serieuze, spannende scènes: Watney zit immers in een vrij hopeloze situatie. Bij de tegenslagen die Watney krijgt, is het de vindingrijkheid van Watney dat voor enige hoop zorgt: zowel bij hemzelf als bij de kijker. Als zijn ruimte capsule explodeert en al zijn moeite voor niks blijkt geweest, komt Watney met het idee om met duct tape en een plastic zeil de druk en het zuurstofgehalte in de cabine weer te herstellen. Aanvankelijk denk je: dat gaat natuurlijk nooit werken. Maar zowel als de kijker wordt keer op keer verrast als blijkt dat het wel werkt. Met name het plan om Watney te redden van zijn eenzame verblijf op Mars zorgt voor nagelbijtende spanning in de film. Het einde voelt enigszins gekunsteld en onwaarschijnlijk aan (alle aspecten die in die laatste minuten bij elkaar komen, vormen een zeer onrealistische scène), maar de spanning wordt er niet minder op.

Tevens ziet Mars er onwaarschijnlijk mooi uit: De kale, rode planeet schittert juist omdat er niks anders is dan rotsen en zand. Als blijkt dat de Rover (Watney’s voertuig op Mars) slechts 35 kilometer per dag kan afleggen, wordt de immensiteit van de planeet pas echt duidelijk. De overige acteurs van de sterrencast krijgen logischerwijs minder aandacht dan Matt Damon, maar door hun geringe aanwezigheid op het witte doek valt er ook weinig op hun acteerprestaties aan te merken. Ze doen wat nodig is voor het verhaal en complementeren het daarmee. Toegegeven, de wetenschap die ter sprake komt bij The Martian is niet zo uitgebreid als bijvoorbeeld bij Interstellar, waarbij werkelijk over elk detail is nagedacht. De manier waarop Watney al vloggend uitlegt wat hij precies allemaal aan het doen is, maakt het echter duidelijk voor het grote publiek, dat over het algemeen niet uit raketgeleerden bestaat. Ondanks een ongeloofwaardig einde en het gebrak aan wetenschappelijke diepte, zorgt Ridley Scott met The Martian voor een perfecte balans tussen positiviteit, humor, hoop en spanning: een combinatie wat de film ontzettend sterk maakt.