review
Recensie: Enemy
Conclusie
Enemy is een bijzonder sterke mystery-thriller, gemaakt in de traditie van de master of suspense Alfred Hitchcock. Het intrigerende script wordt perfect ondersteund door de atmosferische regie van Denis Villeneuve. Jake Gyllenhaal weet zijn rol, van een man die een exacte kopie van zichzelf tegenkomt, met veel overtuiging te spelen en onderscheidt zijn dubbelrollen door middel van subtiele verschillen. Enemy is een film die na de eerste kijkbeurt een hoop vragen zal achterlaten, maar biedt genoeg aanwijzingen om deze toch te kunnen beantwoorden.Enemy draait om de hoogleraar geschiedenis Adam Bell (Jake Gyllenhaal), een ietwat neurotische man die een relatie heeft met Mary (Mélanie Laurent). Adams leven is erg routineus en in een poging hieraan te ontsnappen huurt hij een film op aanraden van een collega. Adam komt tot de ontdekking dat een van de figuranten uit deze film precies op hem lijkt en raakt vastbesloten om deze Anthony Claire (Wederom Jake Gyllenhaal, dus over de gelijkenis bestaat geen twijfel) te ontmoeten. Anthony lijkt bijna het tegenovergestelde van Adam: hij is goed gekleed, zelfverzekerd en rijdt motor. Adams bemoeienis met Anthony zet veel druk op zijn zwangere vrouw Helen (Sarah Gadon) en dit heeft bijzondere gevolgen wanneer de confrontatie met zijn dubbelganger volgt.
Enemy is een ijzersterke film, die herinneringen oproept aan Hitchcock-klassiekers zoals Vertigo (1958). De op het boek The Double van José Saramago gebaseerde film combineert uiterst sfeervolle regie met een fascinerend scenario, tot leven gewekt door bijzonder sterke hoofdrolspelers.
De Canadese regisseur Denis Villeneuve, die internationale bekendheid verwierf met zijn Prisoners, nam Enemy al op vóór deze hit uit 2013. De ambities van Villeneuve spatten van het scherm en hij zet de provincie Ontario uit zijn geboorteland op een onheilspellende manier neer. Door beelden van gigantische spinnen (gebaseerd op het negen meter hoge Maman-beeld, dat te vinden is voor de National Gallery of Canada in Ottawa, Ontario) te combineren met beelden waarbij tramlijnen elkaar kruisen, wordt het idee gewekt dat de personages vast zitten in een web. Dit gevoel wordt versterkt door de sepia toon en de erg aanwezige soundtrack, wat de film een unieke sfeer geeft.
Ook het scenario werkt als een web. Het houdt niet alleen de personages, maar ook de kijker in zijn greep. Deze biedt genoeg uitleg om het verhaal te kunnen blijven volgen, maar is tegelijkertijd uitdagend genoeg om de aandacht vast te houden. De film weet uiteindelijk veel vragen te beantwoorden, maar er blijft ook veel over voor de interpretatie van de kijker. Niet alleen lijkt het openingscitaat “Chaos is order yet undeciphered” erop te wijzen dat de film zich niet chronologisch lijkt af te spelen, er bestaan ook meerdere verklaringen over de betekenis van de spinnen.
De acteurs brengen het scenario tot leven op een manier waar weinig op is aan te merken. Gyllenhaal speelt zijn dubbelrol met veel overtuiging, door subtiele veranderingen in de houding en bewegingen van zijn twee personages. Zelfs wanneer Adam en Anthony samen in beeld waren had ik niet het gevoel dat ik naar dezelfde acteur zat te kijken. Hoewel Mélanie Laurent het goed doet, krijgt zij weinig tijd om echt op te vallen. De grootste bijrol is weggelegd voor Sarah Gadon, wiens gezichtsuitdrukkingen vaak al genoeg zijn om de verschillende lagen van het scenario over te brengen.
