review
Recensie: The Imitation Game

Deze Oscarkandidaat beschrijft de onkraakbare geheimen van de man die de meest ingewikkelde code van de Tweede Wereldoorlog kraakte. Alan Turing redde met het oplossen van de zogeheten Enigmacode, de basis voor alle Duitse communicatie, miljoenen levens. Dit weerhield de gekke Britten er in 1952 echter niet van om Turing te vervolgen voor het plegen van homoseksuele handelingen, wat tot 1967 nog strafbaar was in Engeland. In september 2009 ontving Turing van premier Gordon Brown postuum excuses namens de regering en in december 2013 verleende Koningin Elizabeth II hem gratie; meer dan genoeg reden voor een film dus. De Noorse regisseur Morten Tyldum, die drie jaar geleden veel lof oogstte met de sterke thriller Hodejegerne (Headhunters), krijgt hiervoor de kans samen te werken met Benedict Cumberbatch, een van de succesvolste hedendaagse Britse acteurs. De film heeft al vijf Golden Globe-nominaties op zak en lijkt een grote kanshebber bij de aankomende BAFTA-uitreiking (de grootste Britse filmprijzen).

Het verhaal begint in 1953, waar detective Robert Nock bij het onderzoek naar een inbraak de eigenzinnige Alan Turing (Benedict Cumberbatch) op het spoor komt. Tijdens het verhoor vertelt Turing hem over zijn werkzaamheden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Onder leiding van Commander Denniston (Charles Dance) werkte Turing in Bletchley Park aan het kraken van de onbreekbaar geachte Enigmacode, waarmee de versleutelde Duitse communicatie ontcijferd kon worden. Deze werkzaamheden stonden onder de directe supervisie van Stewart Menzies (Mark Strong) van de geheime dienst MI6. Hoewel Turing aanvankelijk veel moeite heeft met het samenwerken met zijn collega’s, waaronder Hugh Alexander (Matthew Goode) en John Cairncross (Allen Leech), begint hij dankzij Joan Clarke (Keira Knightley) in te zien hoe belangrijk hun vertrouwen is om de missie te doen slagen. Na maanden werkt de experimentele machine van Turing echter nog steeds niet en het lijkt een onmogelijke zaak om de benodigde financiering te blijven ontvangen.

The Imitation Game zal het het komende filmprijzenseizoen vooral moeten hebben van de prestaties van de acteurs, al lijkt Benedict Cumberbatch de enige echte kanshebber. In een sublieme vertolking zet Cumberbatch Alan Turing neer als een briljant persoon met sociale eigenaardigheden. Hij stelt zich naarmate de film vordert langzaamaan meer open richting zijn collega’s, een proces waarbij Keira Knightleys Joan Clarke een grote rol speelt. Dit personage is helaas niet echt goed uitgewerkt en we komen weinig over haar persoonlijkheid en motivaties te weten. Wanneer we naar foto’s van de echte Clarke kijken kunnen we wel stellen dat Knightley slecht is gecast als dame van de lagere stand, toch weet ze een degelijke prestatie neer te zetten en raakt niet volledig ondergesneeuwd door haar tegenspeler. Hetzelfde kan gezegd worden over Matthew Goode, die één van de beste rollen uit zijn carrière speelt. De manier waarop zijn Hugh Alexander groeit van vijand tot vriend van Turing is subtiel en toch overtuigend gebracht. Ook Charles Dance en Mark Strong leveren goed werk; zij doen echter niet veel bijzonders en lijken een beetje op de automatische piloot te acteren. Hun verschijningen doen sterk denken aan eerdere rollen die zij in zowel Britse als Amerikaanse producties hebben vertolkt.

De film gaat vooral over de verrichtingen van Alan Turing in de oorlog en zijn illegale seksuele voorkeur wordt hierbij grotendeels achterwege gelaten. Dit gebeurt allemaal keurig volgens het boekje, alsof er zorgvuldig een ‘Biografische film maken voor dummies’-handleiding is gevolgd. Het eerste uur gaat bijna volledig over het oplossen van Enigma, dit lijkt een klassieke spionagefilm zonder echte verrassingen. Pogingen om spanning te creeëren door Turings leidinggevende Denniston erg dwars te laten doen werken niet, omdat de uitkomst toch al duidelijk is (naar verluidt werkte deze Denniston juist mee). Het dieptepunt is een scène waarin deze commandant Turing wilt ontslaan en al diens collega’s voor hem opkomen met de leus “Dan ontslaat u mij ook maar!”.

Wanneer de personages in de tweede helft van de film voor een interessant vraagstuk komen te staan en over de levens van soldaten moeten oordelen gaat het niveau omhoog. Helaas is de film op dit moment al bijna afgelopen en kom je tot de realisatie dat veel tijd is verspild aan het minst interessante en unieke deel van het verhaal. Het had een interessante draai aan het voorspelbare spionageverhaal kunnen geven, maar Turings illegale seksualiteit komt in de film vooral over als mosterd na de maaltijd. Hoewel de film redelijk weet te boeien doet dit gebrek aan balans niet volledig eer aan de geweldige prestaties van zowel Benedict Cumberbatch als Alan Turing.