nieuws
Het Filmarchief: Sonny Boy, Billy Elliot en meer

Deze donderdag hebben we een prachtige editie van onze wekelijkse rubriek “Het Filmarchief”. Niet alleen het Nederlandse Sonny Boy uit 2011, een kaskraker die in 2011 een platinastatus kreeg, maar ook grote Amerikaanse titels als TRON: Legacy en Billy Elliot beleefden ooit rond deze week hun premières.

Het ultramoderne TRON: Legacy is een vervolg op TRON uit 1982. Beide films komen uit de koker van filmgigant Disney, maar waar de versie uit 1982 nog verfrissend en origineel was, kan de vernieuwde versie verder niet overtuigen. Natuurlijk ziet alles er ontzettend goed uit: de videogame-achtige omgeving (inclusief futuristische voertuigen die het herkenbare TRON-spoor achterlaten) versterkt het digitale gevoel enorm en ziet er anno 2010 haarfijn uit. Het verhaal schiet echter op alle vlakken tekort. Zelfs een goede acteur als Jeff Bridges (True Grit, The Big Lebowski), die in TRON: Legacy een dubbelrol speelt, kan niet genoeg brengen om het niveau van de film omhoog te tillen. Daarnaast is hoofdpersoon Garrett Hedlund ontzettend nietszeggend. Het enige lichtpuntje in de film is de prachtige Olivia Wilde: naast haar rol in The Next Three Days was haar rol als Quorra in TRON: Legacy haar grote doorbraak (vooral voor mij). Nog steeds denk ik met veel plezier terug aan haar acteerprestatie tijdens die film. De rest van de film doet me verder, heel eerlijk gezegd, niet veel meer.

Vijf jaar geleden verscheen de Nederlandse film Sonny Boy. Een pijnlijk maar waargebeurd verhaal over de liefdesgeschiedenis van een Nederlandse moeder en een Surinaamse student in 1928. Een verfilming van het gelijknamige boek van Annejet van der Zijl. Sonny Boy vertelt in het begin twee verhalen die later samen komen. Aan de ene kant zie je het leven van Waldemar (Sergio Hasselbaink). Hij groeit op in Paramaribo en droomt zijn hele leven van een studie in Nederland. Op 17-jarige leeftijd gebeurt dat ook. Eenmaal aangekomen in ons koude kikkerland, valt het echter niet mee voor Waldemar. Het volk is ontzettend racistisch en hij kan slechts tijdelijk onderdak krijgen bij zijn neef. Het andere verhaal gaat over Rika (Ricky Koole), een Hollandse ruimdenkende moeder met vier kinderen. Zij is getrouwd met de strenggelovige Willem (Marcel Hensema). Al snel verlaat zij haar man en vertrekt ze naar de stad. De verhalen van deze twee mensen komen samen op het moment dat Waldemar een kamer zoekt en bij Rika kan komen wonen. Ze worden verliefd en krijgen een kind, Waldy (Daniel van Wijk), die ze ook wel “Sonny Boy” noemen. Het liefdesgezin moet opboksen tegen een discriminerende en bekrompen gemeenschap. In tijden van oorlog valt het gezin uit elkaar.

Sonny Boy is een heuse tranentrekker. Je moet er niet aan denken dat dit allemaal echt gebeurd is. Wat jammer is, is dat de film beter gestructureerd had kunnen worden. Het voelt als een optelsom van aangrijpende momenten. Regisseur Maria Peters, die ook Pietje Bell en Kruimeltje regisseerde, heeft in Sonny Boy aparte keuzes gemaakt. Een aantal voorbeelden hiervan zijn Duitse soldaten met een verdacht Nederlands accent, kinderen die houterig acteren en bekende acteurs zoals Anneke Blok die slechts een kleine rol vertolken. Het voelt alsof de filmmakers bang waren om het publiek kwijt te raken en om dat te voorkomen, hebben ze alles in een sneltreinvaart verteld. Dit heeft alleen maar averechts gewerkt: de ene na de andere pijnlijke passage gaat snel voorbij, waardoor je als kijker haast niet in de film komt. Hierdoor lijkt de film die ruim twee uur duurt erg lang. Desondanks is het wel een aanrader om Sonny Boy ofwel te lezen of de film te kijken. Alleen al omdat het waargebeurd is en omdat het een bizar verhaal vertelt uit de Nederlandse geschiedenis.

Les Amours Imaginaires is een Frans-Canadese dramafilm geschreven, geproduceerd, geregisseerd en gemonteerd door de toen 21-jarige Xavier Dolan. Hij acteert zelfs in de film, samen met Niels Schneider (The Art Dealer) en Monia Chokri (The Saver). Er zijn me een aantal dingen heel erg bijgebleven: het verhaal, de stijl (mise-en-scène, cinematografie, look) en het acteren. Het verhaal gaat over twee vrienden Francis en Marie. Beide houden ze heel erg veel van dingen die als indie, alternatief, klassiek (vintage) of hipster beschouwd kunnen worden. Zoals hun liefde voor Audrey Hepburn en James Dean, eigenzinnige mode en smaak van vertier en uitgaan. Beiden ontmoeten een jongen met blonde krullen en een griek mythologische uiterlijk, zijn naam is Nicolas. In eerste instantie liegen ze tegen elkaar en menen hem niet hun type te vinden, maar al snel wordt duidelijk dat ze allebei vechten om zijn aandacht. Nicolas heeft dit in de gaten. Hij maakt er slinks misbruik van en speelt ze tegen elkaar op. Het plot is best origineel en ‘ongewoon’; het komt niet vaak voor dat een man en vrouw, twee vrienden strijden om dezelfde man. Ook verloopt het verhaal super subtiel. Het acteerwerk is apart, omdat de acteurs vaak een gekke kant van zichzelf vertonen en vaak sarcastisch zijn. Het ene moment praten ze in zichzelf praten en vertonen ze vreemd, bijna neurotisch, gedrag. Ze hebben twee gezichten tonen en maken soms gekke geluiden. Het is heel passend omdat ze naast vrienden ook vijanden zijn, wat frustraties met zich meebrengt. Maar misschien past het ook bij de stijl van Xavier Dolan of het Frans-Canadese. De cinematografie is heel mooi, innovatief, zacht maar ook stilistisch. Er is goed gebruik gemaakt van locaties, kleuren, diepgang in close-ups en nieuwe filmtechnieken. De mise-en-scène past bij de personages; authentiek, vintage, stijlvol en soms gewoontjes met posters en items die aangeven hoe serieus zij de strijd om Nicolas’ hart nemen.

Billy Elliot is een ‘feel good’-film uit 2000 (in Nederland kwam hij uit in 2001) die bijna iedereen vast wel eens gezien heeft. Het klassieke verhaal ontstond als musical en werd zo’n vijftien jaar geleden verfilmd door regisseur Stephen Daldry. Acteur Jamie Bell speelt de jonge Billy uit een achterstandswijk in Engeland. Hij ontdekt zijn passie voor ballet maar zijn familie wil hier niks van weten: een jongen die aan ballet doet is immers uit den boze. Uiteindelijk wordt hij toch geaccepteerd en gaat deze arme jongen een rooskleurige toekomst tegemoet. Ik had Billy Elliot al een aantal jaar niet meer gekeken. De laatste keer dat ik hem zag, was ik een jaar of 11 en moest ik erbij huilen. Dit zou me nu niet meer gebeuren, dacht ik. Totdat ik vorig jaar een cursus scenarioschrijven ging volgen. De docente wilde tijdens de eerste les Billy Elliot kijken, om ons zo wat bij te brengen over de klassieke opbouw van een scenario. En ja hoor: ik moest wederom huilen. De docente vroeg of ik wist waarom iedereen juist op hetzelfde moment in de film emotioneel werd. Ik had daar geen antwoord op. Na het kijken van de film leerde ik dat elke soort film een bepaalde formule aan houdt, waardoor het een succes wordt. Of, in mijn geval, een tranentrekker.