review
Anno 117: Pax Romana

Al sinds 1998 is Anno vaste kost als het gaat om strategiespellen voor de pc. Terwijl de serie al zo lang bestaat, zijn we nu pas aangekomen bij het achtste deel. Anno 117: Pax Romana brengt de speler naar Latium, waar Rome gesticht is, en Albion, oftewel Groot-Brittannië. Wij hebben de game al uitgebreid gespeeld en waarom we zo enthousiast zijn, lees je in deze review.

Als je Anno 117 opstart, dan krijg je de keuze tussen een Sandbox-game waarin je alles kan doen, maar ook een campaign om door te spelen. Je kan kiezen uit twee personages en ons is verteld dat ze allebei voor een flink andere ervaring zorgen, maar wij hebben ons voor deze recensie gericht op het uitgebreid doorspelen van één verhaal, in plaats van er twee af te raffelen.

Wij begonnen het spel als Marcia, wat betekent dat je uitgehuwd wordt aan een oude gouverneur en zo een eiland in Latium in zijn naam gaat regeren. Het spel begint heel simpel: je komt op jouw nieuwe eiland aan en hebt daar alleen een gebouw dat de haven voorstelt. Het eerste wat je nodig hebt? Hout.

Dus maak je een houthakkershut en een houtzagerij. Het liefst zorg je ervoor dat die houtzagerij ergens tussen de houthakker en de haven zit, zodat het vervoer van goederen efficiënt verloopt. De houthakker brengt zijn hout naar de houtzagerij en die maakt er weer planken van. Vervolgens brengen de mensen van de zagerij de planken naar de haven, waar het opgeslagen wordt en gebruikt kan worden voor het bouwen van andere gebouwen op het eiland.

Dan bedenk je je dat je huizen moet hebben om meer mensen naar je eiland te krijgen, dus bouw je huizen. Vervolgens moeten mensen ook eten, dus moet je vis gaan vangen. Zo is Anno een aaneenschakeling van het voldoen aan behoeftes, waarna nieuwe behoeftes om de hoek komen kijken. Leuk is dat het niet alleen is “we hebben tegels nodig, dus maak een tegelmaker”. Maar nee, je moet eerst een gebouw maken bij een rivier om klei te gaan verzamelen, vervolgens een gebouw dat klei in de ovens stopt om er tegels van te maken, maar dat gebouw gebruikt weer vuur! Dus je moet ergens ook een gebouw hebben dat van bomen, houtskool maakt. Je moet heuse productieketens opzetten en wanneer die eenmaal lekker draaien, geeft het enorm veel voldoening.

Fijn aan de verhaalmodus is dat de campaign lekker ontspannen is. Het is de perfecte manier om het spel te leren kennen. Dit komt deels omdat er een verhaal aan gepaard gaat. Dit is geen groots verhaal en het is nooit al te spannend, maar het zorgt ervoor dat je lekker in de sfeer van het oude Romeinse Rijk komt te zitten en het geeft je kleinere doelen om je op te richten. De keizer viert een feest voor de verjaardag van zijn vrouw, dus zorg dat je genoeg garum (vissaus) aan het produceren bent. Deze kleine doelen zorgen ervoor dat je al spelenderwijs de kneepjes van het vak leert. Dat is erg prettig, want games als Anno staan er bekend om om enorm overweldigend te zijn voor nieuwe spelers.

Als we een kritiekpuntje kunnen meegeven aan deze opdrachten van het verhaal, is dat ze soms iets te veel je handje vasthouden. Ubisoft had net wat dapperder kunnen zijn door mensen ook een paar dingen voor zichzelf uit te laten vogelen. Zo moet je zoals eerder gezegd genoeg garum produceren voor de verjaardag van de vrouw van de keizer. Maar in plaats van dat je een doel gesteld wordt en je zelf uit kan vogelen hoe je dat doel behaalt, want op dit punt van het verhaal heb je al genoeg oefening hiermee gehad, word je precies verteld “maak driemaal dit gebouw en tweemaal dit andere gebouw”. Het is maar een klein kritiekpuntje, want over het algemeen zorgen de opdrachten er vooral voor dat je spelenderwijs het spel goed leert. Soms had Ubisoft iets meer vertrouwen erin kunnen hebben dat ze je dingen goed hebben aangeleerd en je dus ook nét wat meer vrij hadden kunnen laten.

Het is hierin allemaal ook fijn dat de verhaalmodus niet of nauwelijks beperkt wat je kan gaan doen. Misschien is de opdracht wel om een Villa voor de gouverneur (jijzelf) te maken, maar als je liever eerst nog een hele extra wijk bouwt, of de beveiliging verhoogt, of een paar nieuwe productieketens opzet, dan houdt het spel je niet tegen. Je kan alles lekker op je eigen tempo doen. Dan kan je genieten van de degelijke graphics en hoe lekker het gewoon is om je dorp of stad te bekijken. Mensen gaan van hot naar her om goederen te vervoeren, mensen dansen bij het theater, et cetera. Als je heel erg gaat inzoomen op dingen dan zie je soms wat rare animaties en andere gekkigheden, maar je dorp wordt al zo snel zo groot, dat je niet vaak ingezoomd zal spelen.

Nadat je aan alle eisen van de keizer hebt voldaan en de verjaardag in goede banen hebt laten lopen, wordt je zomaar naar Albion (Groot-Brittanië) verbannen. Hierin mag je weer opnieuw beginnen. Even voelt dat als vervelend en hopeloos, maar al snel merken we dat het eigenlijk wel heel leuk is om opnieuw te beginnen nadat je op het begineiland in Latium alle kneepjes van het vak hebt geleerd. Omdat je nu veel beter weet hoe je efficiënt allerlei verschillende zaken kan afhandelen.

Ook is Engeland behoorlijk anders dan Italië. Vruchtbare velden worden ingeruild voor moeraslandschappen, waardoor de gebouwen die je tot je beschikking hebt weer veranderen. Ook is het erg leuk dat je in Engeland af moet wegen hoeveel je je nieuwe bevolking wilt Romaniseren, of hoeveel je ze Keltisch wilt laten zijn.

Ubisoft weet nu dat je het een en ander kan en de gameplay wordt lekker uitgebreid. Anno draait altijd om verschillende eilanden in plaats van één groot landschap en dat komt met de nodige uitdagingen. Al snel merk je dat je nieuwe eiland in Engeland wat te krap is, dus wordt het verstandig om je kolonie uit te breiden. Zo hadden wij een redelijk klein nabijgelegen eiland helemaal volgepropt met boerderijen, omdat het vruchtbaarder was dan ons hoofdeiland. Vervolgens moet je weer gaan kijken welke goederen die boerderijen nodig hebben en ervoor zorgen dat je een schip hebt dat van eiland A naar eiland B afreist om die goederen te brengen. Ook alle geoogste granen, groenten of wat dan ook kan je dan weer naar eiland A leveren. Op een ander eiland startten we eventjes later weer een mijnwerkersgemeenschap en ga zo maar door.

Zo begint de game beetje bij beetje enorm uitgebreid te worden met handel. Niet alleen tussen je eigen eilanden, maar ook eilanden met andere personen. De verhaalmodus zal voor mensen die al honderden of zelfs duizenden uren in vorige Anno-games gestopt hebben misschien wat suf zijn, maar we denken dat het een uitzonderlijk sterk instappunt is voor nieuwkomers of voor de mensen die hier en daar wat uurtjes gespeeld hebben. Want ja, Anno is een bijzonder uitgebreid spel met veel diepgang, maar door dit fantastische instappunt wordt het nooit te overweldigend en zal het mensen niet snel afschrikken. Dat is erg belangrijk, want dat is nog wel eens een struikelblok voor spellen binnen dit genre dat strategie en management combineert.

De verhaalmodus zal zo’n tien uur in beslag nemen, maar je kan een stuk sneller zijn of er tweemaal zo lang over doen als je wilt. En dan heb je nog een ander personage om als te spelen en ook kan je in het verhaal zoveel keuzes maken, dat een tweede of zelfs derde keer het verhaal doorspelen zeker geen straf zou zijn. Zo hebben wij ons in het eerste potje volledig op de diplomatiek gericht, maar kunnen we het ook nog een keer proberen met geen diplomatiek en vooral oorlog! Dat moet een behoorlijk andere ervaring gaan opleveren.

Na dit alles heb je ook nog de ‘Sandbox’- of ‘Endless’-modus. Hierin kan je gewoon lekker een potje starten, kies je of je in Albion of Latium begint en ga je lekker je ding doen. We verwachten nog vele tientallen uren in Anno te gaan stoppen, maar we moeten ook bekennen dat het in deze reviewperiode onmogelijk is om te bepalen hoeveel diepgang de latere fases van Anno 117 hebben. Is het diep en variërend genoeg dat je honderden uren in het spel kan stoppen? Dat is een vraag die we pas over een aantal maanden zullen kunnen beantwoorden. Wel weten we dat we na zo’n twintig uur spelen, nog lang geen genoeg hebben. Sterker nog, het schrijven van deze recensie is maar een irritant gedoe, want onze handen jeuken om terug te gaan naar Latium!

We kijken in ieder geval erg uit naar de toekomst van Anno 117: Pax Romana. Zo zijn er al verschillende DLC bekendgemaakt die in het eerste jaar gaan komen, met als grootste verrassing een update die een Egyptische provincie aan het spel toevoegt! Als dat goed gedaan is, brengt dat zoveel extra speelplezier naar een nu al uitgebreid spel.

Al met al is Anno 117: Pax Romana een enorm compleet pakket voor mensen die houden van het simuleren van een economie in oude tijden. De verhaalmodus is dé instapplek voor nieuwkomers van de serie of het genre en we verwachten nog lang niet uitgespeeld te zijn dankzij de ‘Endless’-modus. Enorm fijn is dat je héél veel mogelijkheden hebt om hard na te denken over hoe je je productieketens kan optimaliseren of je wijken beter in kan delen, maar dat het spel je nooit al te veel onder druk zet om continu alles maar perfect te doen. Hierdoor kan jij perfect jouw eigen balans vinden tussen hard je best doen en lekker ontspannen. Het is lastig om te voorspellen hoe het spel zal vallen bij de mensen die duizenden uren in Anno hebben zitten, maar voor de casual speler is het een prachtspel.

Anno 117: Pax Romana is voor deze review gespeeld op pc. De game is vanaf 13 november beschikbaar voor PlayStation 5, Xbox Series X|S en pc.