Doorgaan naar artikel
Crusader Kings III
Rutger Engel
Rutger Engel
Hoofdredacteur
Profiel

Conclusie

Crusader Kings III behoudt de beste elementen van het vorige deel en voelt erg fris aan door een nieuwe focus. Tegelijkertijd is de sterke tutorial een fijne manier om het spel te leren en heb je daarna echt het gevoel dat je er klaar voor bent om meer in het spel te duiken. Het is een must-have voor oude fans en nieuwe geïnteresseerden.

Grote wereldkaarten met oneindig veel lastige keuzes om te maken, hele wikipedia’s aan lessen en een diehard-fanbase die zegt dat je met duizend speeluren nog een beginneling bent. Het zijn allemaal factoren die bijdragen aan het feit dat Grand Strategy-games zo eng zijn om aan te beginnen. Ben je ook zo iemand die het altijd stiekem wel interessant heeft gevonden, maar deze games te ingewikkeld vindt om erin te stappen? In deze review bespreken we waarom Crusader Kings III dan perfect voor jou is.

Crusader Kings II komt alweer uit 2012 en is jarenlang (tot 2018) nog ondersteund met betaalde DLC-pakketten die stuk voor stuk de spelwereld uitbreidden en nieuwe features hebben toegevoegd. Het werd altijd gezien als de meest toegankelijke van de Grand Strategy-games van Paradox Interactive en Crusader Kings III heeft gigantische verwachtingen om waar te maken. Veel diehard-fans zullen de dagen hebben afgeteld tot de release van morgen (er is zelfs een document van 286 pagina’s opgedoken waarin een fan alle tot nu toe bekende informatie heeft samengesteld). Wij zullen ons in deze review meer richten op de nieuwkomer die zich afvraagt of dit wellicht een goed instappunt is om dit bijzondere genre eens een kans te geven.

Het simpele antwoord daarop is: ja, geef dit genre eens een kans met Crusader Kings III. Het spel begint met een tutorial die je de belangrijkste zaken van het spel leert: hoe onderhoud je je gebieden, hoe werkt je relatie met je onderbestuurders en andere regenten, wat is ervoor nodig om een oorlog te starten en ga zo maar door. Dit doet het allemaal terwijl je als een kleine bestuurder in het oude Ierland begint, wat lekker rustig is omdat het wat afgelegen is van de rest van de wereld en je je in het begin alleen hoeft te richten op het overnemen van het eiland Ierland. Ondertussen krijg je een boel, maar dan ook echt een boel pop-up-teksten met informatie over al die verschillende aspecten van het spel. Dit is best een dikke pil in het begin, want je krijgt toch een half uur lang veel informatie naar je hoofd gesmeten waarbij elke uitleg van een nieuwe term weer met twee nieuwe termen komt. Gelukkig gebeurt het allemaal wel spelenderwijs en maakt het spel zelf ook duidelijk: het doel van Crusader Kings III is niet om te winnen (je kan niet eens winnen), dus maak je ook niet zo druk. Geniet gewoon en probeer wat uit!

Het draait niet om winnen? Waar draait het dan wel om? In dit spel speel je als een regent van een bepaalde dynastie. Het potje gaat door zolang jouw dynastie voortleeft, zelfs als jouw oorspronkelijke personage komt te overlijden. Jouw doelen, die stel je zelf. Kies je ervoor om rond het jaar duizend als Scandinaviër naar Engeland af te reizen om de landen daar over te nemen als wraak op de dood van je vader? Of ga je een flinke tijd later spelen als Spanjaard om het Iberische Schiereiland voor je te winnen?

Crusader Kings wordt ook wel een middeleeuwse soap genoemd en werkt ook het beste als je het zo ervaart: je kan zoveel goede of slimme beslissingen nemen (of juist hele slechte), die volledig anders uitpakken dan wie dan ook had kunnen voorspellen. Zo verklaarden wij in ons allereerste potje de oorlog aan een kleine Engelse nederzetting, maar hadden we niet goed door dat dat indirect ook de oorlog zou verklaren aan de koning van Schotland, die veel meer macht had dan ons kleine Ierland. Een grote fout dus, maar toen de koning van Schotland op het punt stond om ons hele land in te nemen als wraakactie, werd hij door een volledig onbekende derde partij gevangen genomen, wat ons al het recht gaf om de overwinning te pakken en eisen te stellen aan die kleine nederzetting die we oorspronkelijk wilden hebben. Het is allemaal helemaal niet zo gelopen als het had gemoeten, maar de verhalen die ontstaan en de drama die daaruit voorkomt, is minstens even interessant. Crusader Kings III is een spel van verhalen: dus geniet daar ook gewoon van, hoe onverwacht het ook kan zijn soms.

Toch is ook Crusader Kings III vaak genoeg overweldigend. We hadden een potje even een paar dagen gelaten en toen we terugkwamen waren we helemaal vergeten dat er van allerlei om te doen was. In twee regio’s verloren we onze grip op het volk, meerdere vazalen (een bestuurder die je aanstelt voor een van je gebieden) waren ontevreden omdat ze een plek in onze raad wilden (ook al zijn ze er helemaal niet geschikt voor), het was weer tijd om iemand de oorlog verklaren, onze zoon moest uitgehuwelijkt worden en ga zo maar door. Gelukkig helpt het spel je om het hoofd boven water te houden. In een handig overzichtje met suggesties zet het op een rijtje wat er moet gebeuren, zodat je het lijstje rustig af kan werken.

Crusader Kings III is nog steeds een erg intense Grand Strategy-game met bizar veel dingen om rekening mee te houden en grootse plannen om te maken. Gelukkig legt het de focus, zoals het spel ook zelf aangeeft, goed op het meemaken van interessante verhalen en draait het niet om winnen, wat een boel van de stress van je wegneemt. De tutorial en een goed gepolijste game-ervaring zorgen ervoor dat het een van de meest vermakelijke games binnen het genre is. Als je ooit benieuwd bent geweest of gewoon een diehard-fan bent, is het een must-have.

Crusader Kings III is exclusief verkrijgbaar voor pc.